آمارهای ارائه شده بعد از برجام”وضع اقتصاد بعد از برجام بدتر شد/مردم بدبین‌تر شدند/«عدم‌محبوبیت» روحانی ۲برابر شد

این بخش از نتایج نظرسنجی به‌طور خاص راجع به نگرش شهروندان ایرانی درباره با اروپا است.

نتیجه افکارسنجی این مؤسسه نشان می‌دهد که نگرشِ مثبتِ ایرانی‌ها درباره بهبود روابط کشورهای اروپایی با ایران طی یک سال گذشته و با گذشت زمان کمرنگ‌تر شده است.

در حالی که در دی‌ماه سال گذشته (۱۳۹۴)، مجموعا ۶۶ درصد پاسخگویان بر این نظر بودند که در نتیجه برجام، روابط ایران و کشورهای اروپایی «خیلی» و یا «تاحدودی» بهبود یافته است. اما پس از یک سال، در آذر ماه ۱۳۹۵ این رقم با کاهشی ۱۲درصدی به ۵۴۴ درصد افت کرده است.

در بخش دیگری از این نظرسنجی، از پاسخگویان ایرانی خواسته شده بود تا ارزیابی خود را از میزان تلاش اروپایی‌ها برای بهبود روابط تجاری و اقتصادی با ایران بیان کنند. بر این اساس، 79 درصد پاسخگویان بر این نظر بودند کهفشار یا ترس از آمریکا علت اصلی کند بودن سرعت اروپایی‌ها در بهبود روابط تجاری و سرمایه‌گذاری در ایران است.

در ادامه برخی نتایج جالب توجه در نظرسنجی دی ماه گذشته مؤسسه مطالعات امنیتی و بین‌الملل دانشگاه مریلند از شهروندان کشورمان را که کمتر به آن پرداخته شده است مرور می‌کنیم.

در حالی که در اردیبهشت ۱۳۹۴، بیش از ۵۴.۳ درصد پاسخگویان ایرانی، وضعیت کلی اقتصاد کشور را «خیلی خوب» و «تاحدودی خوب» ارزیابی می‌کردند، این میزان در آذر ۱۳۹۵ با کاهشی ۱۹ درصدی به ۳۵.۱۱ درصد کاهش یافت. در مقابل، کسانی که وضعیت کلی اقتصاد کشور را «خیلی بد» ارزیابی می‌کنند طی همین بازه زمانی از  20 درصد به ۳۳.۲ درصد افزایش یافت.

درباره اهمیت توسعه برنامه هسته‌ای برای کشور نیز هرچند نسبت کسانی که آن را خیلی مهم و تا حدی مهم در نظر می‌گرفتند به‌طور نسبی ثابت مانده بود، اما بررسی جزئی‌تر نشان می‌دهد که از آذرماه ۱۳۸۸ تا آذرماه ۱۳۹۵ میزان کسانی که توسعه برنامه هسته‌ای را «خیلی مهم» توصیف می‌کردند از ۸۷ درصد به ۸۰ درصد کاهش یافته است و در مقابل کسانی که آن را «تاحدودی مهم» ارزیابی می‌کردند از ۵ درصد به ۱۲.۶ درصد افزایش یافته است.

اکثر (۷۲.۶ درصد) پاسخگویان این نظرسنجی نیز بر این باور بودند که شرایط زندگی پس از برجام «بهتر نشده» است، و در مقابل تنها ۲۲.۱ درصد پاسخگویان بر این نظر بودند که وضعیت زندگی مردم پس از برجام، «خیلی بهتر»، «تا حدودی بهتر» و یا «تنها کمی بهتر» شده است.

این در حالی است که میزان خوشبینی مردم نسبت به اثرات مثبت برجام بر بهبود وضعیت زندگی نیز دچار کاهشی مشابه شده است و طی شش ماه خرداد تا آذر ۱۳۹۵، از ۶۶ درصد به ۵۶.۵ درصد کاهش یافته است.

مرور نتایج نظرسنجی انجام شده از پاسخگویان ایرانی درباره میزان محبوبیت حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان نیز نشان می‌دهد مجموع افرادی که وی را «خیلی محبوب» و «تاحدودی محبوب» می‌انگاشتند با کاهشی ۲۱درصدی از رقم ۸۹.۱ درصد در دوران اوج خود (مرداد ۱۳۹۴۴ و اندکی پس از امضای توافق برجام) به ۶۸.۷ درصد در آذرماه سال ۱۳۹۵۵ کاهش یافته است، این در حالی است که افرادی که حسن روحانی را «خیلی نامحبوب» یا «تاحدودی نامحبوب» به حساب می‌آوردند از ۹.۴ درصد در کمترین زمان خود (مرداد ۱۳۹۴ و اندکی پس از امضای توافق برجام) به ۲۸.۳ درصد افزایش یافته است.

نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که مسائل مرتبط با «عدم‌اجرای برجام»، «باقی‌ماندن تحریم‌ها» و «مشکلات روابط خارجی ایران» جزو اولویت‌های اصلی مردم نیستند، به‌طوری که تنها ۱۳.۳ درصد پاسخگویان این سه مسئله را اولویت اصلی رئیس جمهوری آتی می‌دانند. در مقابل، 44.22 درصد پاسخگویان مسئله بی‌کاری و به‌طور خاص بی‌کاری جوانان را مسئله اول کشور می‌دانند. در مرحله بعد نیز وضعیت بد اقتصادی و تورم نیز اولویت مدنظر ۲۰.۳ درصد پاسخگویان بود، به این ترتیب می‌توان گفت که مسائل و دغدغه‌های اقتصادی از نظر ۶۴.۵ پاسخگویان مسئله و اولویت اصلی کشور است که رئیس جمهوری آتی باید به آن رسیدگی کند.

درباره منافع حاصل از برجام نیز، تنها ۶.۳ درصد پاسخگویان بر این نظر بودند که منافع حاصل از توافق هسته‌ای توانسته است وضعیت زندگی مردم را بهتر کند، در حالی که 50.88 درصد بر این نظرند که برجام اصلاً هیچ منفعتی در پی نداشته است.

مقایسه دو نظرسنجی انجام شده در خرداد و آذر ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که همچنان بیشی از نیمی از پاسخگویان بر این باورند که آمریکا هرچند تحریم‌های مقرر در برجام را رفع کرده است اما به‌دنبال یافتن راه‌هایی دیگر برای حفظ تأثیرات منفی این تحریم‌ها است. همچنین تعداد افرادی که فکر می‌کنند آمریکا تحریم‌های مقرر در برجام را رفع نکرده است، از ۲۴.۵ درصد به ۳۸.۹ درصد افزایش یافته است.

طی بازه زمانی خرداد تا آذر ۱۳۹۵ نیز نسبت کسانی که فکر می‌کنند آمریکا بر سر راه عادی‌سازی روابط و تجارت ایران با دیگر کشورها مانع‌تراشی می‌کند از ۷۴.۷ درصد به ۸۲.۲ درصد افزایش یافته است.

و در نهایت بیش از 70 درصد پاسخگویان ایرانی بر این نظرند که در صورت تهدید ترامپ به اعمال دوباره تحریم‌ها بر ایران در صورت کنار نگذاشتن برنامه غنی‌سازی، ایران نباید به هیچ قیمتی دست از برنامه غنی‌سازی اورانیوم بردارد.

رجا