در هفته گذشته هجم اخبار درباره امتیازات گسترده تیم ایرانی به ۱+۵ آنقدر زیاد بوده است که بسیاری از موضوعات مانند تن دادن تیم ایرانی به سازوکار کنگره و اعمال تحریم های جدید هسته ای و ادامه تهدیدهای مقامات آمریکایی گم شده است.
یکی از موضوعاتی که در روزهای اخیر با واکنش نمایندگان ، کارشناسان و مردم روبرو شده اظهارات عباس عراقچی در جلسه غیر علنی مجلس بوده است.
عراقچی در اظهارات خود به صراحت گفت تیم ایرانی آنچه که وی دسترسی های مدیریت شده می نامند را در چارچوب پروتکل الحاقی پذیرفته و اگر این سطح از بازرسی های پروتکل الحاقی مورد قبول ایران قرار نگیرد توافق نمی شود.
اما موضوعی که عباس عراقیچی به ان اشاره نکرده و تبعات منفی آن به مراتب از پذیرش پروتکل الحاقی بیشتر است ، موضوع موافقت تیم ایرانی با بازرسی های فراتر از پروتکل در توافق لوزان می باشد. موضوعی که در توافق نهایی نیز یکی از اصول مهم توافق به حساب می آید.
این موضوع از چنان تبعات منفی برخوردار است که تبعات منفی پروتکل الحاقی علی رغم گستردگی و اثرات مخرب آن بر استقلال کشور و برنامه هسته ای ، در برابر بازرسی های فراتر از پروتکل «ناچیز» است.
در متن بیانیه لوزان درباره بازرسی های فراتر از پروتکل آمده است:
«مجموعه تدابیری برای نظارت بر اجرای مفاد برنامه جامع مشترک اقدام شامل کد اصلاحی ۳.۱ و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی مورد توافق واقع شده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی از فن آوری های مدرن نظارتی استفاده خواهد کرد و از دسترسی های توافق شده بیشتری از جمله به منظور روشن کردن موضوعات گذشته و حال برخوردار خواهد شد.»
A set of measures have been agreed to monitor the provisions of the JCPOA including implementation of the modified Code ۳.۱ and provisional application of the Additional Protocol. The International Atomic Energy Agency (IAEA) will be permitted the use of modern technologies and will have enhanced access through agreed procedures, including to clarify past and present issues.
یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث میان ایران و آژانس که در بیانیه لوزان از آن به عنوان موضوعات « گذشته و حال» اشاره شده موضوعی است که از آن به عنوان ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران یا PMD نام برده می شود.
ذکر این نکته ضروری است که با زیرکی ۱+۵ ، PMD در توافق لوزان به عبارت «موضوعات گذشته و حال» تغییر نام داده است چرا که در PMD ( ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران) ، موضوعات مورد نظر آژانس احصا شده و مشخص بود ولی با زیرکی ۱+۵ و به کارگیری عبارت «موضوعات گذشته و حال» این امکان به آژانس و کشورهای غربی داده می شود که مسائل دیگری افزون بر مسائل مطروحه در PMD را علیه ایران مطرح کند و ایران ملزم به پاسخگویی درباره آنها باشد.
همانگونه که از متن بیانیه لوزان برمی آید، در این بیانیه تاکید شده که برای روشن شدن موضوعات گذشته و حال، بین ایران و ۱+۵ درباره دسترسی های بیشتر توافق صورت گرفته است. البته چارچوب این دسترسی های فراتر از پروتکل مشخص نشده، اما برای روشن شدن ابعاد «دسترسی های بیشتر» که همان دسترسی های فراتر از پروتکل است باید به گزارش های آژانس رجوع کنیم چرا که در گزارش های آژانس ابعاد این بازرسی های تشریح شده است.
در گزارش های فصلی مدیرکل آژانس ابعاد بازرسی های مورد نظر این نهاد قید شده است. بررسی آخرین گزارش فصلی آمانو که در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۳ منتشر شد و بر اساس پاراگراف ۵۸ و ۶۳و ۷۴ ، ایران باید به همه سایت ها (سایت های هسته ای و غیرهسته ای که تاسیسات نظامی نیز شامل آن می شود) ، اشخاص و پرسنل (شامل دانشمندان و افراد تاثیرگذار در صنعت هسته ای ایران ومقامات نظامی) ، تجهیزات و مواد و اسناد و اطلاعات مورد نظر کارشناسان آژانس، اجازه دسترسی بدون تاخیر بدهد.
در پاراگراف ۵۸ گزارش آمانو آمده است : گزارش‌های قبلی مدیرکل مسایل باقیمانده مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران و اقداماتی را که لازم است ایران برای حل و فصل این مسایل انجام دهد مشخص کرده‌اند. آژانس کماکان نسبت به وجود احتمالی فعالیت‌های آشکار نشده مرتبط با امور هسته‌ای که سازمان‌های نظامی مربوطه در آن دخیل بوده‌اند از جمله فعالیت‌های مرتبط با توسعه یک کلاهک هسته‌ای برای موشک، نگران باقی مانده است. ایران ملزم شده است تا به‌طور کامل با آژانس در زمینه همه موضوعات باقیمانده به‌ویژه آنها که نگرانی در مورد ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران را بالا می‌برد، همکاری کند که این امر شامل اجازه دسترسی بدون تاخیر به همه سایت‌ها، تجهیزات، اشخاص و اسناد مورد درخواست آژانس است.
پاراگراف ۷۴ همین گزارش نیز آمده است: آژانس آمادگی دارد به حل و فصل همه مسائل باقیمانده در قالب چارچوب همکاری شتاب بخشد. این امر می‌تواند با همکاری فزاینده از سوی ایران و از طریق ارائه به موقع دسترسی به همه اطلاعات، اسناد، مواد و افراد مرتبط در ایران «همانگونه که مورد درخواست آژانس» است محقق شود. هرگاه آژانس درکی از کل تصویر پیرامون موضوعات با ابعاد نظامی احتمالی ایجاد کند، مدیرکل درخصوص ارزیابی آژانس به شورای حکام گزارش خواهد داد.
اما علاوه بر این، آژانس حل و فصل همه مسائل باقیمانده ایران را ( که در بیانیه لوزان از آن به عنوان موضوعات «گذشته و حال» یاد شده ) منوط به رفع نگرانی ها درباره ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران بر ۴ محور، اجازه دسترسی به «سایت ها ، اسناد ، تجهیزات و اشخاص»کرده است و تا ایران نگرانی های آژانس را برطرف نکند، مدیرکل از تایید صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران خوددار می کند. این بدین معناست همه آنچه که در توافق نهایی به آژانس مربوط می شود (مانند تخفیف تحریم ها بر مبنای گزارش راستی آزمایی آژانس) تحت تاثیر بازرسی ها و دسترسی های گسترده آژانس قرار می گیرد و با توجه به نگاه سیاسی آمانو به موضوع هسته ای ایران، در ازای تمامی امتیازات نقدی که تیم ایرانی به طرف مقابل می دهد، کمترین امتیازات را هم به دست نمی آورد.
در بند ۶۳ گزارش مدیرکل آژانس در تاریخ ۳۰ بهمن ۹۳ در این باره آمده است: همانگونه که در گزارشات قبلی اشاره شده و توسط مدیرکل در جلساتش در تهران در اوت ۲۰۱۴ تاکید شده، لازم است آژانس قادر شود یک ارزیابی “سیستمی” از موضوعات باقی مانده مندرج در ضمیمه گزارش (GOV/۲۰۱۱/۶۵) انجام دهد. این موضوع مستلزم بررسی و به دست آوردن درکی از هر موضوع در جای خود و سپس ادغام همه موضوعات در یک ” سیستم” و ارزیابی آن سیستم در کلیت آن است. در این زمینه، آژانس آمادگی دارد به حل و فصل همه مسائل باقیمانده در قالب “چارچوب برای همکاری” شتاب بخشد. این امر می‌تواند با همکاری فزاینده از سوی ایران و از طریق ارائه به موقع دسترسی به همه اطلاعات، اسناد، سایت‌ها، مواد و افراد مرتبط در ایران همانگونه که مورد درخواست آژانس است محقق شود. هرگاه آژانس درکی از کل تصویر پیرامون موضوعات با ابعاد نظامی احتمالی ایجاد کند، مدیرکل درخصوص ارزیابی آژانس به شورای حکام گزارش خواهد داد.
تاکید آمانو بر نظارت سیستمی به آن معناست تا تمامی ادعاهای آژانس و دسترسی های مورد نظر آن به افراد (هسته ای و نظامی) ، اسناد و اطلاعات، تجهیزات و مواد و سایت ها (هسته ای و نظامی) از سوی ایران پاسخ داده نشود ،آژانس از ارائه گزارش به شورای حکام خودداری می کند و برنامه هسته ای ایران را تایید نمی کند. این
سیستم نظارتی «فراتر از پروتکل» در نظر گرفته شده برای توافق نهایی به شدت برای ایران محدودیت زا و به علت احتمال درز اطلاعات سری و محرمانه خطر آفرین است ، آنچه که در لوزان برای نظارت بر ایران در نظر گرفته شده موجب شده تا اوباما پشت میکروفن رادیو ملی ایالات متحده با خونسردی اعلام کند: «ایران با بازرسی‌های بی‌سابقه و راستیآزماییها روی برنامه هسته‌ای خود موافقت کرده است.»
منبع : رجانیوز
برای امتیاز دادن به این مطلب اینجا کلیک کن
[کل آراء: 0 میانگین: 0]
Related Images:
Visits: 9
