همه چیز درباره ی بیماریهای مقاربتی
تعریف:
بیماریهای مقاربتی یا آمیزشی آن دسته از بیماریهایی هستند که به دنبال تماس جنسی افراد با یکدیگر منتقل می‌شوند. از این بیماریها برخی صرفاً از راه تماس جنسی انتقال می‌یابند مانند سوزاک و برخی دیگر از قبیل ایدز و هپاتیت B علاوه بر انتقال از راه تماس جنسی از طرف دیگر مانند انتقال خون نیز به سایرین منتقل می‌گردد. تعدادی از این بیماریها ممکن است از طریق مادر آلوده به جنین انتقال یابند مثل سیفلیس و ایدز. بیماریهای آمیزشی عمدتاً بدنبال تماس جنسی نامشروع با افراد متعدد و آلوده، چه زن و چه مرد پدید می‌آیند که این خود مولود شهوترانی و اغواء انسان توسط شیطان است. خداوند متعال به زن و مرد با ویژگیهای خاص خودشان جهت دستیابی به آرامش و تداوم زندگی و بقاء نسل، امر به ازدواج نموده تا در کنار هم زندگی شرافتمندانه و صالحانه‌ای داشته باشند و با دوری از بی‌قیدی و بی‌بند و باری جسم و روح خود را از آلودگی حفظ نمایند. پس در درجه اول تقوای الهی لازمه مبارزه با این آلودگیها است.
در درجه بعد، رعایت بهداشت فردی و عمومی و آگاهی از راههای انتقال بیماریهای آمیزشی و تظاهرات این بیماریها سهم بزرگی در پیشگیری و کاهش بیماران و کنترل بیماریهای آمیزشی دارد.
علائم بیماریهای آمیزشی:
علائم بیماریهای آمیزشی در دستگاه تناسلی مرد و زن و همچنین در سایر دستگاه‌های بدن ممکن است ظاهر شوند. علائم اصلی این بیماریها در دستگاه تناسلی به اشکال زیر می‌باشد:
۱- خروج ترشحات چرکی از مجاری ادراری مردانه یا زنانه که همراه با سوزش و درد بوده و باید از این ترشحات برای شناخت عامل عفونت نمونه‌برداری صورت گیرد.
۲- خروج ترشحات از دهانه دستگاه تناسلی زنان به رنگهای مختلف سفید، سبز یا زرد که گاه بدبو بوده و همراه درد می‌باشد. احساس سوزش، خارش و تکرر ادرار و گاهی همراه با درد وجود دارد.
۳- زخم در دستگاه تناسلی مردانه یا زنانه که گاه دردناک است. مثلاً در تبخال ویروسی و گاه بدون درد می‌باشد مثل بیماری سیفلیس.
۴- در زنان گاه بدنبال گسترش عفونت، لوله‌های تخمبر و رحم عفونی شده و فرد مبتلا دچار درد در قسمت تحتانی شکم می‌شود و حتی در آینده ایجاد عقیمی می‌نماید.
۵- در برخی از موارد علائم عفونت در نواحی دیگری به غیر از دستگاه تناسلی دیده می‌شود از این نواحی حلق و مقعد را می‌توان نام برد.
۱- بیماری سوزاک یا گنوره:
یکی از شایعترین بیماریهای آمیزشی است. در اثر باکتری بوجود می‌آید که در سلولهای مخاطی مجرای ادراری مردان، مجرای تناسلی و گردن رحم زنان جایگزین شده و همیشه در اثر تماس جنسی با فرد آلوده شخص مبتلا می‌گردد. از زمان ورود میکروب بعد از آمیزش جنسی با فرد بیمار تا شروع علائم ۲ تا ۸ روز طول می‌کشد. از آنجا که در بسیاری از افراد مبتلا علامت مشخصه بیماری قابل مشاهده نیست لذا شناخت بیماران مبتلا به سوزاک و درمان آن مشکل است.
علائم سوزاک در مردان:
ترشحات چرکی زرد رنگی از مجاری ادرار مردان مبتلا خارج می‌گردد. بیمار دچار درد و سوزش ادرار می‌باشد. در برخی از مردان مبتلا به بیماری سوزاک علائم فوق دیده نمی‌شود بنابراین بدون این که شناخته و درمان شوند بیماری را به سایر شرکاء جنسی خود منتقل می‌کنند.
از عوارض سوزاک در مردان عفونت لوله‌های منی‌بر و غده پروستات می‌باشد. در مردان همجنس‌باز عفونتهای سوزاکی حلق و مقعد شایع است.
علائم سوزاک در زنان:
حدود نیمی از زنان مبتلا علامتی ندارند یا این که علائم مختصری دارند. این گونه بیماران برای درمان مراجعه نمی‌کنند و سبب انتقال بیماری به افراد سالم می‌گردند. شایعترین محل آلودگی در زنان گردن رحم و پس از آن مجرای ادرار است.
عفونتهای حلقی و مقعدی نیز گاهی دیده می‌شود. مهمترین عارضه سوزاک در خانمها عفونت لوله‌های تخمبر است که می‌تواند منجر به عقیمی گردد.
اگر عامل بیماری سوزاک وارد جریان خون شود در سایر دستگاه‌های بدن مثل پوست و مفاصل علائم بیماری دیده می‌شود. در این گونه موارد بیمار معمولاً تب دارد همراه با ضایعاتی در پوست و دردهای مفصلی که در این حالت باید در بیمارستان بستری گردند.
راه تشخیص:
برای تشخیص از ترشحات دستگاه تناسلی زن و مجرای ادراری مرد نمونه‌گیری و بعد از رنگ‌آمیزی زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود، نمونه‌ای نیز برای کشت ترشحات تهیه می‌شود. این آزمایشات در کلیه افرادی که ترشحات مشکوک دارند حتی اگر علامت دیگری نداشته باشند باید انجام شود. این افراد همچنین باید از نظر سیفلیس آزمایش گردند.
پیشگیری:
۱- پایبندی به آداب و تعالیم مذهبی و اصول خانواده
۲- پرهیز از تماسهای جنسی نامشروع
۳- استفاده از کاندوم
۴- درمان فرد مبتلا و شرکاء جنسی وی
۵- قطع فعالیت جنسی مبتلایان تا هنگام بهبودی کامل و قعطی
تذکر:
به علت عوارض گوناگون و خطرناکی که به دنبال این بیماری ایجاد می‌شود در صورت بروز هرگونه علامت مشکوک می‌بایست فوراً به پزشک مراجعه و درمان صحیح را آغاز نمود و تا بهبود کامل ادامه داد.
۲- بیماری سیفلیس:
ضایعات اولیه این بیماری آمیزشی بدون درمان بهبود می‌یابد اما پس از آن سایر دستگاه‌های بدن دچار عواقب وخیمی خواهند شد. عامل این بیماری جنسی میکروبی است که از طریق تماس جنسی و نیز از طریق مادر به جنین انتقال می‌یابد.
مراحل بیماری به ۳ دسته تقسیم می‌گردند:
اولیه، ثانویه و دیر رس.
بعد از تماس جنسی با فرد مبتلا ۱۰ تا ۹۰ روز طول می‌کشد تا زخم اولیه که معمولاً تک می‌باشد و شانکر نامیده می شود در فرد پدید آید. شانکر بدون درد است و علاوه بر ناحیه تناسلی در هر قسمت دیگری از بدن نیز ممکن است ایجاد گردد. حاشیه زخم شانکر برجسته و سفت است.
۶ تا ۸ هفته پس از شانکر، سیفلیس ثانویه پدید می‌آید. در این مرحله غده‌های لنفاوی پوست و سطوح مخاطی درگیر می‌شوند.
پدر پوست لکه‌های برجسته یا همسطح با پوست و یا چرکی ایجاد می‌شود. این لکه‌ها پر رنگتر از پوست اطراف و قهوه‌ای رنگ می‌باشند. از این لکه‌ها می‌توان میکروب سیفلیس را بدست آورد. گاهی از اوقات تورم حلق و لوزه‌ها نیز دیده می‌شود. شخص مبتلا احساس تب، کسالت، گلودرد و درد مفاصل می‌کند. کاهش وزن و تورم غدد لنفاوی دیده می‌شود. این علائم ممکن است گذرا باشند یا برای ماه‌ها باقی بمانند. گاه جای لکه‌ها در پوست پر رنگتر یا کمرنگتر باقی می‌ماند. پس از ۲ سال ظاهراً بیماری دیگر علامتی ندارد و ممکن است سالها و حتی تا پایان عمر علامتی ظاهر نشود.
یک سوم از بیماران، اگر درمان نشوند سیفلیس دیر رس می‌گیرند که معمولاً بعد از ۱ تا ۱۰ سال از علائم سیفلیس اولیه، ایجاد می‌شود. در این مرحله پوست، سیستم قلبی و عروقی و سیستم اعصاب مرکزی و استخوانها و چشمها دچار علائم وحشتناکی می‌شوند.
روش تشخیص:
آزمایش VDRL باید برای تمامی افراد مشکوک انجام شود.
از نظر ایدز تمامی مبتلایان باید مورد آزمایش قرار گیرند. تمامی مبتلایان به ایدز نیز باید از نظر سیفلیس تحت آزمایش قرار گیرند.
پیشگیری:
۱- رعایت اصول و آداب مذهبی و پایبندی به اصول خانواده
۲- اجتناب از تماسهای جنسی نامشروع با افراد آلوده
۳- استفاده از کاندوم
۴- ارجاع موارد مبتلا به مراکز بهداشتی درمانی و کنترل و درمان این افراد
۵- بررسی و آزمایش تمام شرکاء جنسی فرد آلوده
درمان:
مبتلایان به ظهور اولین علائم باید بلافاصله به پزشک مراجعه نمایند تا تحت درمان مناسب قرار گیرند.
۳- عفونت با ویروس هرپس:
این بیماری در اثر ویروسی به نام هرپس ایجاد می‌گردد. در اثر مقاربت جنسی و تماس با نواحی آلوده انتقال می‌یابد. گونه‌ای از این ویروس عامل تبخال دهانی است. در ناحیه آلوده برآمدگی‌های کوچک پوستی حاوی مایع و ضایعات چرکی، تاول و زخمهای عفونی دیده می‌شود. بعد از یکبار عفونت معمولاً شخص دوباره دچار بیماری می‌شود. از زمان ابتلا تا زمان دیده شدن علائم ۶ تا ۸ روز طول می‌کشد. در اولین مرحله ابتلا ضایعات دردناکتر و گسترده‌تر بوده و برای مدت بیشتری باقی می‌ماند. این ضایعات معمولاً دردناک بوده و بعد از پاره شدن و خالی شدن مایع دلمه می‌بندند و بعد از ۱۰ روز خوب می‌گردد. روی آلت تناسلی مردان و دستگاه تناسلی زنان ضایعات ظاهر می‌شوند. علائمی مثل درد، ضعف عضلانی، ناراحتی هنگام ادرار کردن و راه رفتن دیده می‌شوند. فشارهای روانی و عصبی، حالات هیجانی، مقاربت جنسی، سیکل قاعدگی زنها باعث بروز مجدد ضایعات پوستی می‌گردد. مشکل این بیماری عمود مکرر آن است.
راه تشخیص:
شکل و فرم ضایعات پوستی بیانگر ابتلاء به بیماری هرپس می‌باشد. قطعی‌ترین راه تشخیص نمونه‌برداری از ترشحات زخم و کشت ویروسی است.
پیشگیری:
آموزش طرق پیشگیری از انتقال این عفونت به علت عودهای مکرر بیماری ضروری است. با ظهور علائم اولیه و ضایعات پوستی باید تا بهبود ناحیه مبتلا از مقاربت جنسی خودداری گردد.
درمان:
با دستور پزشک داروهای ضد ویروسی مصرف می‌گردد. در زنان مبتلا باید هرسال از نظر سرطان گردن رحم آزمایشاتی انجام گردد.
۴- بیماری ایدز:
ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی، یک مشکل جدید جهانی است. این بیماری تمامی ملتها را تهدید می‌کند و هم اکنون ۱۰ الی ۱۲ میلیون انسان در سراسر جهان به این ویروس آلوده هستند.
ویروسی که موجب بیماری ایدز می‌گردد HIV نامیده می‌شود. این ویروس با صدمه زدن به قدرت دفاعی بدن در مقابل بیماریهای دیگر سبب مرگ می‌شود. این بیماری درمان ندارد. عده نوزادانی که با بیماری ایدز به دنیا می‌آیند روبه افزایش است. ۱۰ الی ۱۵ میلیون نفر از کودکانی که به ویروس ایدز آلوده نشده‌اند ممکن است از طریق این بیماری مهلک در طول دهه ۱۹۹۰ یتیم گردند.
در حال حاضر تنها سلاح مؤثر علیه انتشار بیماری ایدز آموزش بهداشت همگانی است. هر فردی در هر کشوری باید راههای اجتناب از این بیماری را بداند.
ایدز بیماری غیرقابل درمانی است. عامل این بیماری ویروسی است که از طریق آمیزش جنسی، خون آلوده و مادر آلوده به نوزاد انتقال می‌یابد:
۱- عامل ایدز ویروس HIV است که به دستگاه دفاعی بدن آسیب می‌رساند. افراد مبتلا به ایدز، بدلیل آنکه بدنشان قادر به مقاومت در برابر سایر بیماریهای خطرناک نیست، جان خود را از دست می‌دهند.
۲- افرادی که آلوده به ویروس ایدز می‌باشند معمولاً سالهای بسیاری را بدون هیچ‌گونه علائمی از بیماری سپری می‌کنند. آنان ممکن است در تمام مدت کاملاً سالم و طبیعی به نظر برسند و خود نیز احساس سلامت نماید. اما همه افراد آلوده به ویروس ایدز، می‌توانند این ویروس را به دیگران منتقل کنند.
۳- بیماری ایدز آخرین مرحله آلودگی به ویروس ایدز می‌باشد. از زمانی که فرد برای نخستین بار آلوده به این ویروس شود تا هنگامی که علائم این بیماری آشکار گردد، به طور متوسط ۱۰ سال طول می‌کشد. ایدز غیرقابل درمان است، اگرچه برخی از داروها می‌توانند افراد مبتلا را برای مدت بیشتری زنده نگه دارند.
۴- افرادی که حدس می‌زنند به ویروس ایدز آلوده شده‌اند باید به مراکز آزمایش ایدز یا کارکنان بهداشتی مراجعه کنند. افرادی که آلوده به ویروس ایدز هستند لازم است راههای اجتناب از انتقال بیماری به سایرین و طرق مراقبت از سلامتی خود را بیاموزند. ویروس ایدز می‌تواند از فردی به فرد دیگر از چند راه انتقال یابد که عبارتند از:
– از طریق آمیزش جنسی، در طول مدتی که مایع منی یا ترشحات مهبل یک فرد آلوده به بدن فرد دیگر انتقال میابد. ویروس ایدز می‌تواند از مرد به مرد، از مرد به زن و از زن به مرد انتقال یابد. در بزرگسالان سراسر دنیا از هر ۱۰ مورد آلودگی ۹ مورد از راه آمیزش جنسی انتقال یافته است.
– از طریق بکار بردن سوزن و سرنگ ضدعفونی نشده جهت تزریق مواد مخدر
– از طریق انتقال خون، در صورتی که قبلاً از نظر آلودگی به ویروس ایدز آزمایش نشده باشد.
– از طریق زن آلوده، به جنین.
۵- اگر مادر آلوده به ویروس ایدز باشد، خطر انتقال ویروس ایدز از طریق شیر مادر به نوزاد وجود خواهد داشت.
۶- امکان ابتلا به بیماری ایدز از طریق لمس کردن یا نزدیک شدن به کسانی که آلوده به ویروس ایدز هستند وجود ندارد. بغل کردن، دست دادن، سرفه و عطسه ایدز را منتقل نخواهد کرد. این ویروس از راه توالت فرنگی، تلفن، بشقاب، لیوان، قاشق، حوله، شنا در استخرهای عمومی و حمامهای عمومی انتقال نمی‌یابد.
۷- فرد آلوده به ویروس ایدز، خطری برای بهداشت عمومی ندارد.
زوجهایی که از عدم آلودگی خود و همسرانشان اطمینان داشته، پایبند اصول مذهبی و شعایر مذهبی هستند، در معرض خطر ویروس ایدز نخواهند بود:
۱- وفاداری متقابل بین زن و شوهری که آلوده به ویروس ایدز نیستند هردوی آنان را از ابتلاء به ایدز حفظ می‌نماید.
۲- هرچه قدر پایبندی به اصول اخلاقی و شعائر مذهبی کمتر باشد، امکان آلوگی به ویروس ایدز بیشتر است.
هر تزریقی با سوزن و سرنگ ضدعفونی نشده خطرناک است:
۱- سوزن سرنگ، مقادیر کمی از خون شخصی که مورد تزریق قرار می‌گیرد را به داخل خود می‌کشد. اگر خون شخص مورد تزریق حاوی ویروس ایدز باشد و همان سوزن یا سرنگ ضدعفونی نشده برای شخص دیگری مورد استفاده قرار گیرد، ویروس ایدز می‌تواند از این طریق انتقال یابد.
۲- کسانی که مواد مخدر به خود تزریق می‌کنند در معرض خطر ابتلاء به بیماری ایدز قرار خواهند گرفت. تزریق مواد مخدر به تنهایی بسیار خطرناک است. اما به دلیل خطر ابتلاء به ایدز که افزون بر سایر خطرات می‌باشد، تزریق‌کنندگان مواد مخدر هرگز نباید از سوزن یا سرنگ شخص دیگر استفاده کنند یا اجازه دهند سوزن خودشان مورد استفاده دیگران قرار گیرد.
۳- در برنامه‌های ملی واکسیناسیون کودک، سوزنهای مصرفی در هر بار تزریق ضدعفونی می‌شوند. در این صورت مصرف آنها بی‌خطر است. کلیه کودکان باید در سال اول زندگی به طور کامل واکسینه شوند.
۴- سایر تزریقات غالباً ضروری نیستند، بسیاری از داروها را می‌توان به صورت خوراکی مصرف نمود. در صورتی که تزریق ضروری باشد، بایستی توسط یک فرد تعلیم دیده و با استفاده از سرنگ و سوزن ضدعفونی شده انجام شود.
۵- ضدعفونی نکردن وسایلی که جهت سوراخ کردن گوش، دندان‌سازی، خالکوبی، علامت‌گذاری روی صورت و آمپول زدن استفاده می‌شوند، خطر ابتلاء به ایدز را به دنبال خواهند داشت. همچنین اصلاح نمودن فرد آرایشگری که از تیغ ضدعفونی نشده استفاده می‌کند بی‌خطر نیست.
زنان آلوده به ویروس ایدز باید در مورد بچه‌دار شدن به دقت فکر و مشورت نمایند. از هر ۳ نوزادی که متولد می‌شود، امکان آلودگی یک نوزاد به ویروس ایدز وجود دارد:
۱- حدود ۳۰% از زنان مبتلا به ایدز احتمال بدنیا آوردن نوزاد آلوده به ویروس ایدز را خواهند داشت.
۲- در برخی ممالک، برای زوجهایی که احتمال آلودگی یک یا هردوی آنها به ویروس ایدز وجود دارد خدمات آزمایشگاهی موجود است. نتایج آزمایش می‌تواند به تصمیم‌گیری آنان در رابطه با بچه‌دار شدن کمک کند. اگر فقط شوهر آلوده به ویروس ایدز باشد، امکان آلودگی همسر و نوزاد آنان نیز وجود خواهد داشت.
تمام والدین باید راههای پیشگیری از ایدز را به کودکان خود بیاموزند:
۱- شما مؤظف هستید بجز حفظ سلامت خود و همسرتان، کودکان خود را نیز با دادن آگاهیهای لازم درباره راههای اجتناب از ابتلاء و انتقال آلودگی بر علیه ایدز، سالم نگاه دارید.
۲- همچنین ضروری است کودکان حقایق لازم را درباره پیشگیری از ایدز بدانند. باید به آنان اطمینان داد که از راه تماسهای اجتماعی معمولی با بزرگسالان و یا کودکان مبتلا به ایدز، در معرض خطرآلودگی به ویروس ایدز قرار نمی‌گیرند.
۳- مردم سراسر دنیا باید بکوشند تا انتقال ایدز را به نسل جدید متوقف کنند.
راه تشخیص:
جهت شناخت عفونت HIV باید اطلاعاتی در مورد سابقه تزریق وریدی داروها یا مواد مخدر، فعالیتهای جنسی، تاریخچه قبلی از بیماریهای آمیزشی، سابقه انتقال خون و بیماری هموفیلی را بررسی نمود. با آزمایش خون می‌توان آلودگی را تشخیص داد.
پیشگیری:
۱- آموزش روشهای انتقال عفونت، روشهای پیشگیرانه و اهمیت تشخیص زودرس و درمان اولیه باید در هر برنامه پیشگیری منظور باشد.
۲- باید به فعالیت جنسی سالم و مشروع تأکید شده و از تماسهای جنسی نامشروع با افراد متعدد و دارای بیماریهای مقاربتی پرهیز کرد.
۳- استفاده از کاندوم، خصوصاً کاندومهای دارای مواد اسپرم کش نقش مهمی در جلوگیری از انتقال بیماری دارند.
۴- کلیه موارد مشکوک باید فوراً به مراکز بهداشتی درمانی کشور گزارش گردند تا مورد آزمایش و درمان قرار گرفته و بدین وسیله از انتشار بیماری جلوگیری نمود.
درمان:
در حال حاضر، درمان ندارد. تعداد کمی از بیماران برای مدت بیش از ۵ سال زنده مانده‌اند.
۵- شپش عانه:
عامل این بیماری مقاربتی شپشی است که در موهای اطراف نواحی تناسلی زندگی می‌کند. این نوع شپش با شپش سر و تنه فرق می‌کند. دوره زندگی این انگل حدوداً ۲۵ روز بوده و بلافاصله بعد از بالغ شدن این حشرات، جنس ماده در طی ۷ تا ۸ روز تخمگذاری می‌کند که هر تخم به تنه یک مو می‌چسبد. انتقال آن عموماً از طریق تماس و لباس زیر و ملحفه و نزدیکی بدن خصوصاً تماس جنسی است. شپشهای عانه از مسری‌ترین بیماریهای مقاربتی شناخته شده هستند و خطر اکتساب عفونت با آن پس از یک تماس حدود ۹۰% است.
شکایت اصلی بیمار آلوده به این انگل خارش است. بیماران ممکن است حرکت شپش بر روی موهای ناحیه عانه را گزارش کنند. شپش معمولاً در ناحیه عانه، ابرو و مژه‌ها یافت می‌شود. تخم آن که رشک نام دارد ممکن است در قاعده موی این نواحی دیده شود. خاراندن این نواحی منجر به خراش و در نتیجه احتمالاً بروز عفونت ثانویه می‌شود.
راه تشخیص:
دیدن شپش یا تخم آن در زیر میکروسکوپ راه اصلی تشخیص است.
درمان:
با تجویز پزشک صورت می‌گیرد. باید تمام لباسهای زیر و روی بیمار، بستر و محل خواب و ملافه‌های وی همگی شسته و خشک شوند که البته با استفاده از آب داغ این عمل صورت می‌پذیرد.
تمامی افرادی که با فرد مبتلا تماس داشته‌اند باید درمان گردند. یک سوم تا یک دوم بیماران مبتلا به شپش عانه سایر بیماریهای مقاربتی را نیز دارند.
۶- گال یا جرب:
حشره‌ای که این بیماری را ایجاد می‌کند می‌تواند تمام عمر خود را در بدن انسان بگذراند. حشره ماده بالغ بر حفر کانالهای پوستی سطحی برای تمام عمر خود (تقریباً ۳۰ روز) در آنجا باقی مانده و سریعاً شروع به تخمگذاری می‌نماید به طوری که هر روز ۲ الی ۳ تخم می‌گذارد. این تخمها در طی ۱۰ روز به یک حشره بالغ تبدیل می‌گردند. کمتر از ۱۰% تخمها به بلوغ می‌رسند.
علائم بیماری:
علامت اولیه و مهم آن خارش در محل کانالها است که به علت حساسیت پوست نسبت به این حشره و تخم آنها ایجاد می‌شود که خصوصاً این خارش هنگام خواب به حداکثر خود می‌رسد. در اثر خاراندن خراشهای پوستی ایجاد می‌گردد. که می‌تواند منجر به عفونتهای موضعی و پوستی و بعضاً ورود عوامل عفونی از این طریق به داخل خون گردد. این تونلها بیشتر در بین انگشتان، مچ دست، چین زیر بغل، سینه خانمها، آلت تناسلی مردن و قسمت تحتانی باسن ایجاد شده و بدنبالشان علائم فوق‌الذکر پدید می‌آیند.
راه انتقال:
تماسهای پوستی بخصوص تماس جنسی، هنگامی‌که عده‌ای نزدیک هم می‌خوابند، لباس و ملافه آلوده و حوله افراد آلوده نیز گاهی عامل جرب را منتقل می‌کند.
تشخیص:
با تراشیدن کانالها و دیده حشره زیر میکروسکوپ یا دیدن تخم حشره در کانالهای پوستی، تشخیص داده می‌شود.
درمان:
با تجویز پزشک صورت می‌گیرد.
منبع : دانشگاه علوم پزشکی گلستان